Праваабаронцы за свабодныя выбары

Праваабарончы цэнтр «Вясна» беларускі хельсінкскі камітэт

Аналітычная справаздача па выніках назірання за фарміраваннем участковых выбарчых камісій

Лагатып кампаніі "Праваабаронцы за свабодныя выбары"
Лагатып кампаніі "Праваабаронцы за свабодныя выбары"

Назіранне ажыццяўляюць актывісты РПГА «Беларускі Хельсінкскі камітэт» і ПЦ «Вясна» ў рамках кампаніі «Праваабаронцы за свабодныя выбары».

I. АГУЛЬНЫЯ ВЫСНОВЫ

  1. 27 ліпеня  скончылася фарміраванне УВК, якія з'яўляюцца важным элементам выбарчага працэсу і непасрэдна ажыццяўляюць арганізацыю галасавання і падлік галасоў. Усяго было створана 5971 УВК, у іх склад увайшло 65856  чалавек.
  2. Фарміраванне УВК адбывалася на фоне шырока анансаваных ЦВК новых падыходаў, якія павінны прымяняцца адказнымі органамі: магчымасць прысутнасці назіральнікаў (у тым ліку міжнародных) на пасяджэннях органаў падчас фарміравання выбарчых камісій, абмеркаванне дзелавых і палітычных якасцяў вылучаных у камісіі прэтэндэнтаў. У выпадках, калі колькасць вылучаных у камісіі перавышае прадугледжаную квоту, павінна заслухоўвацца інфармацыя па кожнай кандыдатуры і праводзіцца персанальнае галасаванне;
  3. ЦВК не падтрымала прапанову прадстаўнікоў кампаніі “Праваабаронцы за свабодныя выбары” аб унясенні зменаў і  выняцці тэрміна “палітычныя якасці” з п.6 Пастановы № 18 ад 8.06.2016 г., перад пачаткам працэса фармавання УВК,  што на думку экспертаў кампаніі замацавала практыку суб’ектыўных і дыскрымінацыйных падыходаў пры іх фармаванні;
  4. Усе суб’екты, што вылучалі сваіх прадстаўнікоў у склад УВК, у асноўным мелі магчымасць прадаставіць неабходныя дакументы ў органы, адказныя за фарміраванне камісій;
  5. Прадстаўнікі кампаніі “Праваабаронцы за свабодныя выбары” мелі магчымасць бесперашкодна прысутнічаць на паседжаннях органаў, адказных за фармаванне УВК;6
  6. На большасці паседжанняў склад УВК прымаўся спісачна, без абмеркавання вылучаных кандыдатаў, на некаторых паседжаннях асобы нават не прадстаўляліся і ім не давалася аніякіх характарыстык. На большасці паседжанняў прысутным прапаноўвалась галасаваць за загадзя сфармаваныя спісы сябраў УВК. Прыкладна чвэрць паседжанняў адбывалася з абмеркаваннем часткі вылучаных кандыдатаў, у тым ліку іх дзелавых і палітычных якасцяў, у шэрагу выпадкаў прэтэндэнты запрашаліся на папярэдняе суразмоўе.7
  7. Пры фарміраванні УВК быў відавочны дыскрымінацыйны падыход выканкамаў да прадстаўнікоў апазіцыйных партый: з 514 вылучаных у склад УВК увайшлі толькі 53 чалавек (10,3 % ад вылучаных), у той час як з 3773 вылучаных праўрадавымі партыямі, у склад УВК увайшлі 3358 чалавек ( 89 % ад вылучаных), а ад пяці найбуйнейшых праўрадавых грамадскіх аб'яднанняў БРСМ, “Белая Русь”, Саюз жанчын, Саюз ветэранаў і прафсаюза ФПБ было вылучана 27080 чалавек, а у склад камісій увайшлі 25546 чалавек (94 % ад вылучаных).
  8. Агульная колькасць прадстаўнікоў апазіцыйных партый ў УВК склала 53 чалавекі, альбо 0,08 % ад агульнага складу членаў УВК, што меней чым на парламенцкіх выбарах 2012 г. (61 чалавек ці 0,1% ад агульнага складу УВК) і прыкладна роўная колькасці прадстаўнікоў апазіцыі ў складзе УВК на парламенцкіх выбарах 2008 г. (48 чалавек ці 0,07 %).
  9. Адсутнасць заканадаўча замацаваных крытэрыяў для прэтэндэнтаў у склад выбарчых камісій па-ранейшаму робіць магчымым суб’ектыўны падыход да персанальнага складу гэтых камісій; Пастанова ЦВК № 18 на практыцы не паспрыяла большаму палітычнаму плюралізму: як і падчас папярэдніх выбараў пры фарміраванні УВК перавага аддаецца прадстаўнікам праўладных палітычных партый і грамадскіх аб’яднанняў;  

Каментары